Światłocień

 

Witajcie serdecznie, dzisiaj skupimy się na światłocieniu, który jest bardzo ważnym elementem zarówno w malarstwie jak i rysunku. Przez wiele stuleci artyści nie zwracali uwagi na światło w związku z czym obrazy były rozpłaszczone, a także pozbawione głębi.
Co prawda w malarstwie greckim oraz rzymskim starano się nadawać przedstawionym formom ich realistyczny wygląd, nie znano jednak zasad tworzenia perspektywy oraz kompozycji światłocieniowych. Podobnie działo się w średniowieczu - malarstwo było płaskie i polichrmatyczne, ale pomimo wielu zdobień nie posiadało bryły.

Ogromny przełom w malarstwie nastąpił dopiero w XV w. we Francji, kiedy to zaczęto nadawać obiektom trójwymiarowej głębi. Artyści zaczęli poszukiwać takich rozwiązań, dzięki którym mogli oddać efekty świetlne przedstawionej głębi. Za przykładem Leonarda da Vinci stosowali często "sfurmato", gdzie oświetlone partie obrazu były czyste i precyzyjne, zaś te zacienione - zamazane i niewyraźne. Dzięki takiemu ujęciu światła malowane obrazy były realistyczne i bardzo dekoracyjne.

Leonardo da Vici "Dama z gronostajem"

W epoce baroku powstał nowy sposób przedstawiania światła i cienia zwany luminizmem, którego mistrzem był Michelangelo Caravaggio. Sposób ten polegał na przedstawieniu obiektów w ciemności i oświetleniu go bocznym światłem. Luminizm stał się cechą malarstwa barokowego i wpłynął również na artystów późniejszych epok. W konsekwencji powstało chiaroscuro, czyli określony sposób kompozycji obrazu za pomocą światła i cienia polegający na łagodnym przejściu poszczególnych partii zacieniowanych i rozświetlonych tworząc harmonijny zestaw.

Michelangelo Merisi da Caravaggio "Powołanie świętego Mateusza"

FIZYCZNY ASPEKT ŚWIATŁA

Dzięki światłu postrzegamy wielkość i formę obiektów. Światło ukazuje malarzowi czym jest i jaki kształt ma obiekt: płaski, wklęsły, kulisty, błyszczący, matowy, mokry, metalowy, drewniany i tp. Światło bowiem wydobywa wszystkie cechy fizyczne malowanego przedmiotu, w tym wymiary oraz proporcje.

RODZAJE ŚWIATŁA

Istnieją dwa rodzaje światła, którymi posługuje się artysta podczas tworzenia:
światło naturalne - słońce i księżyc
światło sztuczne - lampy i świece
Wymienione źródła światła można oczywiście łączyć ze sobą. Wówczas mówimy o świetle podstawowym (naturalnym) oraz uzupełniającym (sztucznym).

KIERUNKOWOŚĆ ŚWIATŁA

Światło naturalne rozchodzi się po liniach równoległych. 
Światło sztuczne zaś promieniście.
W związku z tym kształty odbijających się cieni będą inne w zależności od tego, czy powstały w świetle naturalnym czy też w świetle sztucznym.

W sytuacji, gdy oświetlimy model możemy zauważyć, że jest on ciemniejszy po stronie przeciwnej do kierunku padania  światła (cień rzeczywisty). Jednocześnie model rzuca cień na podłoże, na którym jest ustawiony (cień odbity). Kształt cienia rzucanego (odbitego) zmienia się w zależności od powierzchni oraz ich odległości od obiektu. Cień odbity ma zbliżony kształt, jak oświetlony przedmiot. Światło odbijające się od innych przedmiotów znajdujących się w najbliższym otoczeniu, tworzą na obiektach refleksy. Natomiast silne skupienia światła na powierzchni obiektu, znajdujące się od strony źródła światła to bliki.

Całość przedstawia poniższa fotografia.

Na koniec zapraszamy Was do obejrzenia filmu, który jest świetnym podsumowaniem dzisiejszego tematu.  Dowiecie się z niego przede wszystkim jak narysować światłocień .

Pozdrawiamy serdecznie