Film - efekt końcowy
Film, podobnie jak fotografia, jest dziedziną twórczości artystycznej związaną z technologią.
Jak już wiemy z poprzedniej lekcji - moment powstania to 1895 r. Ta dziedzina bardzo zainteresowała artystów z powodu możliwości pokazywania rzeczywistego ruchu, a następnie, po jego udźwiękowieniu, z powodu audiowizualności, czyli możliwości jednoczesnego pokazywania obrazu i dźwięku.
Oglądając film, zapominamy jednak często, że to co widzimy, jest efektem końcowym wielomiesięcznej pracy. W czasie kręcenia powstaje wiele godzin materiału, który zostaje skrócony do kilku-kilkudziesięciu minut filmu. Aby osiągnąć oczekiwany efekt – niezbędny jest montaż
Film składa się z pojedynczych nieruchomych obrazów zwanych kadrami, które puszczone z aparatu projekcyjnego z odpowiednią prędkością (obecnie 24 klatki na sekundę) oszukują nasz zmysł wzroku – odnosimy wrażenie obserwacji płynnego ruchu.
Kadry składają się na większe elementy konstrukcji filmu: ujęcia, które prezentują nieprzerwaną akcję od uruchomienia do zatrzymania pracy kamery, sceny złożone z kilku ujęć w tej samej scenerii i oświetleniu oraz sekwencje obejmujące kilka scen następujących bezpośrednio po sobie.
Najważniejszym środkiem wyrazu filmu i narzędziem opracowywania materiału zdjęciowego jest montaż - sposób łączenia pojedynczych ujęć, scen i sekwencji.
Dawniej polegał na cięciu taśmy filmowej i ponownym jej łączeniu, dziś już odbywa się to komputerowo.
Typowym filmowym środkiem wyrazu jest też praca kamery - czyli jej punkt widzenia. Może być ona skierowana w dół, w górę, może także być statyczna lub w ruchu - zbliżać się do obiektów lub oddalać się od nich.
Inne środki wyrazu - scenografia, rekwizyty, oświetlenie, charakteryzacja, choreografia czy dźwięk - zostały zabrane do filmu z teatru.
Kompozycja kadru jest nazywana planem filmowym - to sposób rozmieszczenia w nim postaci i obiektów.
Wyróżniamy kilka typów kompozycji kadru filmowego:
totalny – przedstawia ogólną topografię przestrzeni akcji (panoramę), postać ludzka jest niewielka, wkomponowana w obszerne tło lub nieobecna; stosowany do ogólnych opisów miejsca akcji oraz prezentacji plenerów.
ogólny – to pełny obraz miejsca akcji, sylwetka ludzka jest zauważalna, dobrze widoczny jest plener lub dekoracje, służy zazwyczaj zarysowaniu związków postaci z otoczeniem oraz przekazaniu ogólnych informacji o miejscu akcji.
pełny – to wycinek z planu ogólnego, w kadrze mieści się cała sylwetka ludzka, widać część dekoracji. Popularny w kinie niemym
amerykański – stanowi wycinek planu pełnego, postać ludzka jest pokazana od kolan w górę i dominuje w kadrze; najczęściej stosowany w scenach dialogowych
średni – kadruje postać ludzką od pasa w górę, kładąc większy nacisk na mimikę niż plan amerykański
półzbliżenie – ukazuje twarz aktora wraz z ramionami, postać jest dominująca wobec tła
zbliżenie – twarz lub inny obiekt zajmuje większą lub całą część kadru, umożliwia dokładne obserwowanie detali obiektu lub mimiki
detal – szczególna forma zbliżenia, plan szczegółu ciała lub istotnego detalu akcji, który wypełnia kadr; jest to plan o maksymalnym skupieniu uwagi, służy zazwyczaj zwiększeniu napięcia emocjonalnego.
Jeśli chcesz zobaczyć na przykładach o co chodzi w planach filmowych mamy dla Ciebie wyjaśnienie filmowe.
Mówiąc o filmie nie można nie znać jego gatunków? Oto one:
- Film akcji
- Film animowany
- Film biograficzny
- Film dokumentalny
- Film dramatyczny
- Film edukacyjny
- Film familijny
- Fantastyka
- Film historyczny
- Film katastroficzny
- Film komediowy
- Film kryminalny
- Film muzyczny
- Film przygodowy
- Film przyrodniczy
- Film psychologiczny
- Film religijny
- Film romantyczny
- Film sensacyjny
- Thriller
- Western
- Film wojenny
W zależności od długości trwania filmy dzielą się na:
• krótkometrażowe – do 22 minut,
• średniometrażowe – od 22 do 55 minut,
• pełnometrażowe – ponad 55 minut – przeciętnie 90-132 minut.
• Dla telewizji powstają seriale telewizyjne złożone z wielu odcinków. Najczęściej
stosowane długości odcinków to 13, 15, 25, 30, 50 minut.
FILM powstaje dzięki pracy zespołu złożonego z wielu osób .
Zespół ludzi pracujących nad filmem, począwszy od momentu rozpoczęcia przygotowań do jego realizacji aż do chwili, gdy będzie go mógł zobaczyć widz, jest bardzo duży!
Są osoby, które pomagają wybrać do ról odpowiednich aktorów (dyrektor obsady), jest kierownik produkcji, który czuwa nad wszystkimi sprawami organizacyjnymi, związanymi powstawaniem danego filmu.
Taka osoba, będąca przedstawicielem wytwórni filmowej, sprawuje generalny nadzór nad całością przedsięwzięcia, jakim jest powstawanie filmu. Bez producenta zrobienie filmu nie byłoby możliwe. To on dba o to, by były fundusze na jego realizację a powstanie filmu kosztuje.
A najważniejsze osoby w zespole filmowym to:
- scenarzysta, czyli jeden z najważniejszych twórców filmu. Zadaniem scenarzysty jest napisanie tekstu zwanego scenariuszem, który stanie się następnie podstawą pracy nad filmem.
- reżyser to osoba, pod kierunkiem której powstaje film. Reżyser jest jak dyrygent, który musi poprowadzić orkiestrę złożoną z wielu muzyków tak, aby wspólnie zagrali jak najwspanialej. Reżysera uważa się za najważniejszego twórcę i autora filmu. To jego nazwiskiem podpisywany jest film
- operator filmowy nazywany również autorem zdjęć filmowych. To niezwykle ważna funkcja, bo to właśnie autor zdjęć, we współpracy z reżyserem oraz scenografem, określa sposób, w jaki będą skomponowane i sfilmowane kolejne ujęcia, które składają się na film.
- aktor to również jeden ze współtwórców filmu. To osoba, która gra postać oglądaną przez nas na ekranie.
- statyści, to osoby pojawiające się w tle, w scenach zbiorowych (na przykład bitew) i zazwyczaj niewypowiadające żadnego tekstu. Statystami w filmach są przeważnie osoby niebędące aktorami. Często wybiera się je ze względu na charakterystyczne cechy wyglądu. Na przykład rośli, dobrze zbudowani mężczyźni nadają się na statystów występujących w scenach bitew, gdzie naprzeciw siebie stają dwie zawodowe armie, zaś ludzie bardzo chudzi i bladzi będą występować w scenach, w których powinni pojawić się więźniowie czy jeńcy wojenni.
Oprócz statystów na planie filmowym mogą pojawić się również dublerzy, czyli osoby zastępujące aktorów w niektórych scenach filmowych, zwłaszcza takich, które wymagają specjalnych umiejętności (na przykład szermierka albo gra na jakimś instrumencie muzycznym). Gdy będą to sceny niebezpieczne dla zdrowia i życia (na przykład skok z dużej wysokości, wypadek samochodowy), takim dublerem będzie kaskader.
- scenograf to również niezwykle ważny twórca dzieła filmowego. Jest autorem scenografii, czyli oprawy plastycznej filmu. W oparciu o scenariusz i scenopis, współpracując z reżyserem oraz autorem zdjęć i producentem, scenograf planuje wygląd, a następnie projektuje przestrzenie, w których rozgrywać się będzie akcja filmu.
- kostiumograf - Jego zadaniem jest projektowaniem kostiumów – strojów, w których występują postacie oraz rekwizytów związanych bezpośrednio z ich ubiorem
- charakteryzator - zmienia i upiększa wygląd aktora.
- kompozytor - tworzy utwory, które swoim brzmieniem budują atmosferę filmu, podkreślają kluczowe momenty akcji, a niekiedy także stanowią same w sobie ważny jej element
- montażysta - To za sprawą pracy montażysty z nakręconego materiału filmowego powstaje film w swoim ostatecznym kształcie.
To już koniec lekcji o filmie. Mamy nadzieję, że dowiedzieliście się kilku ciekawych rzeczy o filmach, ich twórcach i historii.
A więc, Drodzy Młodzi Kinomani, dziękuję Wam za uważną lekturę i… do zobaczenia w kinie!
