Sztuka ludowa nie tylko w skansenie.

Witajcie nasi kochani uczniowie.

Dzisiejsza lekcja będzie bardzo kolorowa. A to wszystko za sprawą sztuki ludowej, która zachwyca odbiorcę nie tylko żywymi kolorami, ale i również oryginalnymi, misternie zaprojektowanymi wzorami.

Polskę dzielimy na regiony, czyli takie małe ojczyzny, których mieszkańcy zachowują wiele tradycji oraz zwyczajów przekazywanych z pokolenia na pokolenie. 

Na pewno w wielu Waszych domach znajdzie się coś, co jest niezwykle wartościowe ale nie ze względów finansowych, a sentymentalnych, coś co Wasi rodzice odziedziczyli po Waszych dziadkach, albo pradziadkach. Może też w Waszej rodzinie są zwyczaje, które są kultywowane od wielu lat?

Każdy region Polski ma swoje charakterystyczne cechy: kolory, motywy, kompozycje wycinanek i haftów. Cechy te określają styl regionalny.

Najbardziej charakterystyczne dla mieszkańców danego regionu Polski są stroje ludowe - bogato zdobione ubrania służące dawniej ludności wiejskiej w dni świąteczne. Stroje te określały przynależność do danego regionu.

Rzemiosło ludowe/sztuka ludowa to wyroby artystów samouków. Ludzie Ci są uzdolnieni i zazwyczaj  nie posiadają wykształcenia w tym kierunku. Mieszkają głównie na wsi, a ich wytwory początkowo powstawały z potrzeb ich życia. 

Najbardziej popularnymi formami twórczości ludowej są: rzeźba z drewna, malarstwo, w tym malarstwo na szkle oraz rzemiosło artystyczne, czyli wycinanka, koronkarstwo, wikliniarstwo czy garncarstwo. Dzieła te charakteryzują żywe kolory, zdobienia w postaci elementów roślinnych, wyraźne kontury i brak perspektywy i światłocienia.

Obrazy i drzeworyty najczęściej ukazują świętych i sceny religijne. Postacie są uproszczone, nie ma zachowanych rzeczywistych proporcji części ciała.

Józef Chełmowski,  Madonna kaszubska

Jeśli chodzi zaś o rzeźby ludowe to przeważnie wykonywane są one z drewna. Ich częstym tematem jest Matka Boska płacząca nad ciałem zmarłego Chrystusa, złożonym na jej kolanach.  Takie rzeźby to piety.
W przydrożnych kapliczkach możemy spotkać figurki przedstawiające zatroskanego Jezusa, albo postacie świętych, czyli świątki.
Obok wyżej wspomnianych rzeźb artyści ludowi tworzą inne, np. drewniane figurki, którymi zdobią szopki, gliniane koguciki oraz piszczałki. Podobnie, jak w malarstwie tak i tutaj używane są jaskrawe, przyciągające wzrok kolory. 

Ryszard Wysocki, Chrystus frasobliwy.

Eugeniusz Zegadło, Pieta

Bardzo ważne miejsce w sztuce ludowej zajmuje rzemiosło artystyczne, czyli wszelkiego rodzaju koronki, hafty, wycinanki, stroje oraz tworzone przez mężczyzn sprzęty domowe: skrzynie, kredensy, ławy czy stoły.

Hafty podhalańskie

Wycinanka łowicka

Koronka

Skrzynia posagowa  z małopolski

Obecnie sztuka ludowa jest bogatym źródłem pomysłów dla  projektantów i artystów.
Posłuchajcie, co o sztuce ludowej mówi Genowefa Frąs - miłośniczka i współczesna twórczyni sztuki ludowej.

Ze sztuką ludową nie spotykamy się na co dzień, co nie oznacza, że jest ona trudno dostępna.
W każdym regionie naszego kraju znajdują się miejsca , gdzie gromadzona jest sztuka ludowa. Są to muzea regionalne, izby etnograficzne, jarmarki oraz festyny. Architekturę dawnej wsi zaś znajdziemy w skansenach - muzeach budownictwa na wolnym powietrzu.

Nasz regionalny skansen znajduje się w Maurzycach. Niestety w ubiegłym roku został on zniszczony.  Udało nam się jednak odszukać film, żeby pokazać Wam jak taki skansen wygląda. Jesteście ciekawi? Zobaczcie.

Pani Asia jak zwykle narysowała dla Was notatkę podsumowującą.
Chętni mogą ją przerysować lub wydrukować.
A może ktoś pokusi się o to by stworzyć własną?

Oczywiście nie zabraknie dzisiaj zadania dla Was.
Kierując się instrukcją z filmiku spróbujcie wykonać własną zakładkę z motywem ludowym:)
Jest to oczywiście zadanie dla chętnych.

Na koniec mamy dla Was jeszcze  inspirację od uczennicy ze szkoły w Mszczonowie

Piękne praca. Prawda?

Tym bardzo kolorowym akcentem żegnamy się dzisiaj z Wami życząc tak kolorowego popołudnia, jak kolorowa jest sztuka ludowa :)

Źródła:
Z Genowefą Frons o sztuce ludowej
A. Przybyszewska - Pietrasiak, Ciekawi świata. Plastyka, Podręcznik dla klasy 4-6 szkoły podstawowej, OPERON 2012.
W. Sygut, M. Kwiecień, Plastyka. Podręcznik dla klasy piątej szkoły podstawowej, MAC 2018.
A. Adamska-Ubaka, K. Szlaska, Wędrówki plastyczne. Podręcznik część 1 szkoła podstawowa 4-6, Nowa Era 2008.