Linia i punkt, a sztuka prehistorii.

 

Sztuka towarzyszy człowiekowi od najdawniejszych czasów. My sami z prostym rysunkiem mamy do czynienia praktycznie od najmłodszych lat. Wielu z nas jeszcze dobrze nie zaczęła chodzić, a już trzymała w ręku kredkę, albo pędzelek. Często też nasze pierwsze obrazy powstawały poprzez nałożenie plamy na papier za pomocą dłoni lub palców zanurzonych w farbie.

O kresce i punkcie pisałyśmy już wcześniej.
Lekcję na ten temat znajdziecie TUTAJ.

Dzisiaj dowiecie się: 

Kiedy powstała sztuka prehistoryczna? 
Czym się charakteryzowały poszczególne jej epoki? 
Jakimi narzędziami posługiwali się nasi prehistoryczni przodkowie i na jakich podłożach rysowali? 
Poznacie przykładowe "dzieła" epoki prehistorycznej.

 
Najstarsze znane dzieła to rysunki i malowidła wykonane na ścianach jaskiń oraz rzeźby z kamienia, rogów oraz kości zwierzęcych. 
Prehistoria to bardzo długi okres, liczony od czasów pojawienia się człowieka, aż do momentu pojawienia się pisma. Dzielimy ją na trzy charakterystyczne epoki: paleolit, neolit oraz brąz.

SZTUKA PALEOLITU  

Pierwsze ślady działalności człowieka pochodzą sprzed 50 000 lat przed naszą erą. Należą do nich: 
Liczne kości i pytki kamienne pokryte regularnymi, rytmicznymi nacięciami mogącymi być początkiem pisma. 
Pierwszymi wytworami plastycznymi były narzędzia służące w życiu codziennym. 
Z czasem pojawiło się malarstwo naskalne przedstawiające głównie zwierzęta, petroglify – ryte w skale symboliczne rysunki, a także drobna rzeźba np. WENUS o dużych piersiach i brzuchach – będąca symbolem płodności. 
W malarstwie ważnym tematem były obrazy zwierząt, które stanowiły źródło pożywienia dla ówczesnych ludów. Ich wizerunki odgrywały bardzo ważną rolę podczas obrzędów religijnych. Były one najczęściej przedstawiane w ruchu, jako silne i majestatyczne, pojedynczo w grupie lub stadzie. 

Malowidła naskalne

Petrglify

Wenus

 W tym miejscu chciałabym  zaprosić Was na wirtualny spacer po jaskini Lascaux, w której odnaleziono bardzo dobrze zachowane rysunki i malowidła naskalne pochodzące z okresu paleolitu.  
 

WIRTUALNY SPACER PO JASKINI LASCAUX

SZTUKA NEOLITU 

Przypada na ok 8 000 lat przed naszą erą.

Porzucono koczowniczy tryb życia. Zaczęto tworzyć stałe osady, zajmować się uprawą roślin oraz hodowlą zwierząt. 
Z czasem odkryto nowe techniki obróbki kamienia, takie jak: gładzenie powierzchni i wiercenie otworów. 
Wynaleziono ceramikę, wytwarzano misy i garnki, które zaczęto zdobić prostymi rytmicznymi wzorami, a także ornamentami za pomocą odciśniętego sznura. 
Pojawiła się pierwsza biżuteria. 

Ok. 5000 lat temu na terenie Europy z megalitów (potężnych, pionowych bloków kamiennych, ustawionych pojedynczo w szeregach lub kręgach) powstały budowle, które wykorzystywano najprawdopodobniej w celach religijnych i kulturowych.  

Kamienny krąg - polskie Stonehenge koło Czaplinka 

Misa karbowana - krawędzie zdobione sznurkiem 

SZTUKA BRĄZU 

przypada na ok. 6 000 lat przed naszą erą. 
Nazwa pochodzi od nowo odkrytego surowca – brązu, który uzyskiwano po stopieniu miedzi z cyną w odpowiednich proporcjach. 
Z brązu wytwarzano różnorodne narzędzia, broń i ozdoby. 

Biżuteria z epoki brązu 

JAK POWSTAWAŁY RYSUNKI NASKALNE? 

 

Aby wykonać malowidło, prehistoryczny artysta potrzebował odpowiednich narzędzi i podłoży. Wiadomo, że o wszystko musiał zatroszczyć się sam. Nie mógł bowiem kupić potrzebnych przyborów w sklepie, tak jak my robimy to obecnie. Prehistoryczny człowiek musiał borykać się z wieloma trudnościami, przede wszystkim musiał przetrwać, w związku z czym większość swego czasu spędzał na polowaniach. Malowidła naskalne i inne twory były nie tylko sposobem na zabicie czasu, ale również próbą pochwalenia się swoimi sukcesami zdobytymi podczas nich.

PODŁOŻA:

skały

ściany

SUBSTANCJE BARWIĄCE: 

farba powstawała w wyniku połączenia dwóch składników: pigmentu oraz spoiwa
barwniki uzyskiwano z minerałów znalezionych w ziemi (najczęściej stosowano: orchę - kolor żółty, czerwień i fiolet; skały wapienne – biel; zwęglone kości - kolor czarny) 
spoiwo (krew i tłuszcz zwierząt) 
węgiel
kreda 
grafit 

• 
  

NARZĘDZIA: 

patyki 
pędzel z włosia zwierzęcego 
palce 
dmuchawki (uzyskiwano nimi efekt rozpylania)

ŚRODKI ARTYSTYCZNEGO WYRAZU: 

linia (kreska)

punkt (kropka)

płaszczyzna (plama barwna)

PROCES POWSTAWANIA MALOWIDŁA: 

Piersi artyści za pomocą linii określali uproszczone kontury, czyli umowne znaki, pierwsze symbole.  Z biegiem czasu linie te były rysowane coraz sprawniej, a kontury zwierząt miały różnorodny charakter. Obok linii prostych pojawiały się linie giętkie, które precyzyjnie oddawały charakter rysowanej sylwetki. Miały one zróżnicowaną grubość oraz określony kolor. 

W późniejszym okresie zaczęto stosować plamę barwną, początkowo płaską, czyli jednolitą gładką, z czasem coraz bardziej zróżnicowaną. Gdzieniegdzie rozjaśniona, w innym miejscu przyciemniona, pozwalała uzyskać bogactwo walorów, dzięki którym rysunek zyskiwał wypukłość. 

 

 

Na koniec mamy dla Was krótkie podsumowanie w postaci notatki obrazkowej. Możecie spróbować przerysować.

Na dzisiaj to już koniec. 

Pozdrawiamy Was serdecznie i życzymy dużo zdrowia.