Układy i formy, czyli słów kilka o kompozycji otwartej i zamkniętej. Część 1




Na ostatniej lekcji mówiłyśmy o plamach barwnych.  Wiecie więc, że plamy na obrazie mogą z sobą sąsiadować w rozmaity sposób. Ponadto plamy są zawsze w jakiś przemyślany sposób uporządkowane, czyli skomponowane.
I tym właśnie jest kompozycja - zaplanowanym rozmieszczeniem przedmiotów bądź też postaci w konkretnym układzie lub ułożeniu  na płaszczyźnie kartki w taki sposób, by prawidłowo wypełniały jej pustą powierzchnię.
Prawidłowe ułożenie kompozycji jest bardzo ważne z estetycznego i artystycznego punktu widzenia.
Istnieje kilka rodzai kompozycji. My jednak skupimy  się  dzisiaj na kompozycji otwartej i  zamkniętej, dzielących się na kompozycję centralną i rozproszoną.

Najłatwiejszą z kompozycji jest kompozycja zamknięta
Wszystkie elementy składowe rysunku lub obrazu są w niej tak ułożone, by mieściły się w całości na płaszczyźnie i aby żadne z nich nie wychodziło poza ramy obrazu.
Kompozycję tą dzielimy na centralną i rozproszoną.

O kompozycji zamkniętej centralnej mówimy wówczas, gdy elementy składowe głównego motywu znajdują się blisko siebie, nachodzą jedne na drugie - są ułożone centralnie na płaszczyźnie kartki lub płótna.


Cechą charakterystyczną kompozycji zamkniętej rozproszonej są zaś bardziej porozrzucane w przestrzeni elementy. 


Podsumowując zarówno w jednej jak i w drugiej kompozycji przedmioty nie wychodzą poza granice obiektu, kartki czy płótna. 
Kompozycja zamknięta może się składać nie tylko z przedmiotów, ale także ze wszystkiego, co możemy umieścić na płaszczyźnie. 

Rafael Santi, Madonna z Dzieciątkiem
zwana Piękną  Ogrodniczką.



O tym jak zaplanować kompozycję  zamkniętą opowiada poniższy film.
Pamiętajcie jednak, że jej rysowanie zaczynamy od ogółu do szczegółu


Skoro już przebrnęliśmy przez kompozycję zamkniętą, pozostało nam poświęcić chwilę naszej uwagi  kompozycji otwartej, która najprościej mówiąc "wychodzi" poza ramy obrazu. Jest to po prostu wybrany odcinek oglądanego "świata". Odnosimy wrażenie, że granice obrazu "odcinają" ciąg dalszy, który możemy sobie tylko wyobrazić.
Kompozycje otwarte często tworzycie Wy sami  fotografując piękne, rozległe krajobrazy.
Podobnie jak kompozycję zamkniętą, tak i otwartą dzielimy na centralną i rozproszoną.

Elementy kompozycji otwartej centralnej znajdują się w samym jej środku, skupione ze sobą jeden obok drugiego. Niektóre jednak z nich wychodzą poza granice obrazu i są przez nią ucięte.

Paul Cezzane,  Martwa natura z otwartą szufladą
Kompozycja ta może dotyczyć również jednego przedmiotu, który będzie ucięty przez ramy obrazu lub kartki . Przykładem takim jest chociażby Mona Lisa, która znajduje się w centrum obrazu i to na niej skupiamy swój wzrok, chociaż nie widzimy jej całej sylwetki.

Leonardo da Vinci, Mona Lisa

Kompozycję otwartą rozproszoną
charakteryzują elementy rozproszone w przestrzeni lub na powierzchni płaszczyzny kartki lub płótna. Podobnie jak w kompozycji centralnej, poszczególne jej części również zostają ucięte.



Ten rodzaj kompozycji łatwiej jest wskazać na przedmiotach.  O wiele trudniej natomiast jest pokazać człowieka w tym typie.  Rysując go bowiem często znajduje się on w takich  pozach, że kwalifikujemy go do kompozycji zamkniętej lub otwartej centralnie. 
Istnieją jednak wyjątki, kiedy np. nasza postać wykonuje ruch. Wtedy możemy powiedzieć, że kończyny są "rozrzucone" i  na pewno taki przypadek możemy zaliczyć do kompozycji otwartej rozproszonej.



Zdecydowanie trudniej jest wyznaczyć kompozycję otwartą, gdyż nie jesteśmy w stanie objąć oczami wszystkiego w całości i musimy zaznaczyć wszystkie punkty lub miejsca, w których nasze przedmioty się ucinają.
Zachęcamy do obejrzenia filmu.


Takim oto sposobem dotarłyśmy do końca naszego wpisu. Zdajemy sobie sprawę z tego, że temat wcale nie jest taki prosty jak by się zdawało. Starałyśmy się jednak tak go przedstawić, byście mogli się z nim oswoić.

Na koniec propozycja pracy dla Was.
Przygotujcie kartkę  z bloku rysunkowego i ulubione przybory do rysowania, np. flamastry albo kredki.
Na kartce z bloku ułożonej pionowo narysujcie dwie ramki , jedna pod drugą. 
Narysujcie dwa ujęcia tematu Rodzinka.
Może to być humorystyczne podejście do tematu lub przedstawienie, np. rodzinki w postaci nierealnej.
W górnej ramce skomponujcie układ postaci, tak aby obrazek był kompozycją zamkniętą,
W ramce dolnej natomiast niech powstanie ujęcie tego samego tematu, ale w formie kompozycji otwartej.

Pozdrawiamy Was serdecznie.



2 komentarze:

Copyright © Planeta Plastyki , Blogger